Ahlat Taşı Doğu mimarisinin vazgeçilmezi

Doğu Anadolu’nun hemen tüm illerinde ve özellikle de Erzurum’da yapıları süsleyen Ahlat Taşı bin bir güçlük ve meşakkatle üretiliyor. Erzurum’daki tarihi çeşme ve camilerin temellerinde de yer alan Ahlat taşı kalitesi ve sağlamlığıyla inşaat ve mimaride özel ilgi görüyor.

Bitlis'in Ahlat ilçesindeki taş işçileri, Nemrut Dağı eteklerinde çıkardıkları volkanik kaya kütlelerini parçalayarak ekmeklerini kazanmanın mücadelesini veriyor.
Bölgede bina, cami, minare, mezar ve çeşme yapımında tercih edilen volkanik Ahlat taşı, Nemrut Dağı eteklerinden çıkarılmaya devam ediliyor. Yazın serin, kışın sıcak tutma özelliğiyle yörede en çok tercih edilen Ahlat taşı, ilçedeki birçok kişiye de geçim kaynağı oluyor. Volkanik kaya kütlelerini balyoz, manivela ve büyük mıhlarla parçalayarak yapı malzemesine dönüştüren işçiler, zorlu ekmek mücadelesine sabahın erken saatlerinde başlıyor. Önce demir ve kalın çivilerle kaya kütlesinde uygun damarlar tespit eden ustalar, daha sonra buralara kalın mıhlar çakıyorlar. Karasa dedikleri uzun demirleri çiviyle iz açılan alana yerleştiren ustalar, daha sonra demirlerin üzerinde zıplayarak kaya kütlesinin yerinden oynamasını sağlıyor. Yerinden koparılan kaya kütlesi parçalara ayrılarak yapı için ham hale getiriliyor. Kaya kütleleri küçük çiviler yardımıyla 70 ile 80 kilogram ağırlığındaki parçalar haline getirilip kamyonlara yüklenerek taş kesim ve işleme ocaklarına götürülüyor. Taş kesim ocaklarında istenilen ebat ve ölçülerde kesilen taşlar, yapılarda kullanıma hazır hale getiriliyor.
İlçede 22 yıldır taş çıkararak geçimlerini sağladığını belirten taş işçilerinden Seyfettin Nacaroğlu, “22 yıldır bu işte çalışıyorum. Sabah gün ağarınca geliyoruz. Kahvaltımızı yaptıktan sonra taş ocağımızda temizlik yapıyoruz. Daha sonra karasalar yardımıyla kayaları kütleler halinde çıkararak parçalıyoruz. Günlük ortalama 30 ile 40 adet arasında kütle halinde taş çıkartıyoruz. Daha sonra kesim için taş atölyeleri bu taşları bizden alıyor. Geçimimizi bu şekilde sağlıyoruz. Bilek gücüyle çalışıyoruz. Bu sıralar havada çok sıcak oldu. Bu sıcağa rağmen bilek gücüyle çalışıyoruz. Yine de hamdolsun işimiz iyidir” dedi.