Erzurum’dan 41 ülkeye ihracat köprüsü

Erzurum’dan bu yılın Haziran ayında 19, Ocak - Haziran ayları kapsamında ise 41 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. İlden dönemsel kayıtta 13 ülkeyle yapılan ihracatta artış, 9 ülkeyle yapılan ihracatta düşüş görüldü.

EN YÜKSEK DEĞERDE İHRACAT YAPILAN ÜLKELER

Erzurum’dan 2024 Haziran ayında en yüksek değerde ihracat yapılan ülkeler Romanya, Bulgaristan, Gürcistan, Irak ve Moldova olarak kaydedildi. Bu yılın Ocak – Haziran ayları ölçeğinde ise en yüksek değerde ihracatın yapıldığı ülkeler Romanya, Gürcistan, Azerbaycan, Irak ve Bulgaristan olarak bildirildi

İLK 5 ÜLKENİN PAYI

TİM verileri üzerinden DOSİAD tarafından yapılan değerlendirmede, 6 aylık kapsamda en fazla değerde ihracatın gerçekleştirildiği 5 ülkenin il toplam ihracat değerindeki payı Romanya yüzde 38,92, Gürcistan yüzde 20,81, Azerbaycan yüzde 9,27, Irak yüzde 6,54 ve Bulgaristan yüzde 10,67 olarak hesaplandı.

13 ÜLKEYLE YAPILAN İHRACATTA ARTIŞ

Ocak – Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, Romanya, Bulgaristan, Katar, Mauritius, Özbekistan, ABD, Gürcistan, Irak, Azerbaycan, Almanya, Sırbistan, KKTC ve Suriye ile yapılan ihracat değeri artış kaydetti.

ARTIŞ ORANLARI

DOSİAD analizlerine göre İhracat değerindeki artış oranları Romanya yüzde 1998, Bulgaristan yüzde 2779, Katar yüzde 1253, Mauritius yüzde 1054, Özbekistan yüzde 70,4, ABD yüzde 272, Gürcistan yüzde 89.9, Irak yüzde 8,6, Azerbaycan yüzde 23,2, Almanya yüzde 17,0, Sırbistan yüzde 16.7, KKTC yüzde 71,8 ve Suriye yüzde 2,0 oldu.

İHRACAT DEĞERİ DÜŞEN ÜLKELER

Ocak – Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre İsrail, Kuveyt, BAE, Moldova, AHL Serbest Bölgesi, Fransa, Hindistan, İspanya ve Somali ile yapılan ihracatta düşüş görüldü.

DÜŞÜŞ ORANLARI

İhracat değeri düşüş oranı İsrail yüzde 6.2, Kuveyt yüzde 6.2, BAE yüzde 2,0, Moldova yüzde 14,5, AHL Serbest Bölgesi yüzde 64.0, Fransa 73,4, Hindistan yüzde 64,7, İspanya yüzde 3.0, Somali yüzde 25.1 olarak bildirildi.

ERZURUM’DAN 41 ÜLKEYE İHRACAT

Erzurum’dan bu yılın Haziran ayı döneminde 41 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. İhracat yapılan ülkeler; Romanya, Gürcistan, Bulgaristan, Azerbaycan, Irak, Moldova, Özbekistan, Libya, Almanya, Gana, Ürdün, Bosna-Hersek, Somali, Tayland, Fransa, Suriye, Kırgızistan, BAE, AHL Serbest Bölgesi, Katar, Mauritius, ABD, Makedonya, Tunus, Lübnan, Belarus, Kuzey Kıbrıs Türk Cum., Yunanistan, Kuveyt, Gine, İsrail, İspanya, Sırbistan, Karadağ, Fas, Çin, Hindistan, Tanzanya, Malta, Suudi Arabistan, Rusya Federasyonu olarak açıklandı.

HAZİRANDA 19 ÜLKEYLE İHRACAT

Erzurum’dan Haziran ayında 19 ülkeyle ihracat gerçekleştirildi. Dönemde ihracat değerleri, Romanya 4.782,82, Bulgaristan 1.372,03, Gürcistan 945,96, Moldova 496,31, Irak 296,13, Azerbaycan 224,08, Almanya 30,39, Makedonya 29,65, Bae 20,52, Kuzey Kıbrıs Türk Cum. 16,75, İspanya 13,50, Karadağ 11,44, Gana 9,31, Tanzanya 8,50, Çin 7,44, Yunanistan 6,95, Hindistan 4,94, Rusya Federasyonu 2,89, Malta 2,10 bin dolar olarak açıklandı.

6 AYDA 41 ÜLKEYLE İHRACAT

Bu yılın ilk altı ayında Romanya ile 10,1, Gürcistan’la 5,4, Azerbaycan’la 2.4, Irak’la 1.7, Bulgaristan ile 2,7 milyon dolarında ihracat yapıldı.

Diğer ülkelerle yapılan ihracatta değerler, Moldova 769,13, Özbekistan 576,41, Libya 327,24, Almanya 275,13, Gana 253,82, Ürdün 236,30, Bosna-Hersek 161,66, Somali 150,19, Tayland 133,00, Fransa 70,86, Suriye 68,96,  Kırgızistan 59,60, Bae 58,57, Ahl Serbest Bölgesi 47,84, Katar 47,84, Mauritius 40,91, Abd 37,00, Makedonya 29,65, Tunus 29,42, Lübnan 27,45, Belarus 26,52, Kuzey Kıbrıs Türk Cum. 20,25, Yunanistan 16,86, Kuveyt, 16,35, Gine 16,09, İsrail 16,04, İspanya 13,50, Sırbistan 12,26, Karadağ 11,44, Fas 10,50, Çin 9,94, Hindistan 8,91, Tanzanya 8,50, Malta 8,40, Suudi Arabistan 5,17, Rusya Federasyonu 2,89 bin dolar olarak aktarıldı.

GÜLTEPE: “İHRACATÇILARIMIZ İÇİN YENİ FIRSAT KAPILARI ARALANACAK”

Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) Türkiye'yi, Gri Liste'den çıkarmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TİM Başkanı Mustafa Gültepe, “Mali Eylem Görev Gücü'nün aldığı karar ülke ekonomimiz için bir dönüm noktası. 2028 ihracat hedeflerimiz çerçevesinde yeni yatırımlara ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde, kararın bizim için önemi büyük.” dedi.

Singapur'un iki yıl süreyle üstlendiği dönem başkanlığında bu yıl 23-28 Haziran'da 6'ncısı düzenlenen ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde faaliyet yürüten FATF Genel Kurulu tamamlandı.

Genel Kurul, Türkiye ve Jamaika'nın artık FATF'ın artırılmış izleme sürecine tabi olmayacağına karar vererek, iki ülkeyi "gri liste" olarak tabir edilen "artırılmış izleme sürecinden" çıkardı.

Genel Kurul, daha önce karşılıklı değerlendirmeler sırasında tespit edilen stratejik karapara aklama ve terörün finansmanıyla mücadelede (AML/CFT) eksikliklerini giderme konusunda kaydettikleri ilerlemeden dolayı, Türkiye ve Jamaika'yı tebrik etti.

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: "Mali Eylem Görev Gücü'nün aldığı karar ülke ekonomimiz için bir dönüm noktası."

TİM Başkanı Mustafa Gültepe, karar ile ilgili yaptığı değerlendirmelerde, Türkiye'nin gri listede yer almasının, gerek uluslararası ticaretlerini gerekse finansal piyasalarını yıpratan sorunlardan biri olduğunu ifade etti.

Türkiye'nin gri listeden çıkarılmasının, ihracatçılar ve iş dünyası için yeni fırsatlar yaratacağını belirten Gültepe, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Uluslararası bankaların ve finansal kurumların ülkemize güveni artacak. Dolayısıyla finansal işlemlerimizi rahatlatarak yabancı yatırımların ülkemize yönelmesini teşvik edecek. Mali Eylem Görev Gücü'nün aldığı karar ülke ekonomimiz için bir dönüm noktası. 2028 ihracat hedeflerimiz çerçevesinde yeni yatırımlara ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde, kararın bizim için önemi büyük. Yeni yatırım fırsatları için heyecanlıyız. Kararın ülkemize ve ekonomimize hayırlı olmasını diliyorum.”

FİRMALARIMIZIN KÜRESELDE REKABETÇİLİĞİNİ ARTIRMALIYIZ

TİM Başkanı Gültepe, küresel boyutta rekabet gücünü artırmak mecburiyetinde olunduğunu bildirdi. Gültepe şunları kaydetti:

‘Haziran ayındaki 18,6 milyar dolarlık mal ihracatı ile yılın ilk yarısını kapattık. Geçen yılın aynı ayına göre ihracatımız yüzde 10,6 daraldı. Aylık bazda ciddi daralmaya rağmen bir önceki yılın ilk altı ayına göre yüzde 2,12 aylık ihracatta ise yüzde 2,5 artıdayız.

Uzun bayram tatilinin olduğu aylarda ihracatta genel anlamda bir düşüş gözlemliyoruz. İkinci altı ayda uzun tatiller olmayacak. Fakat rekabetçiliğimizi etkileyen diğer küresel riskler devam ediyor. Bunu haziran ayında öncü sektörlerimizin yaşadıkları düşüşten de görebiliyoruz. Geçen ay sadece altı sektörümüz ihracatını artırmayı başarırken 20 sektörümüzde düşüş kaydedildi.

Haziran ayında dikkat çekici bir diğer veri ise, ilk kez ihracat yapan firma sayısının aylar sonra binin altına düşmesiydi. İlk kez ihracat gerçekleştiren firma sayısı geçen ay 906'da kaldı. Bunun altındaki en önemli neden üreticilerin küresel pazarda fiyat tutturamamaları. Büyük üreticiler ve firmalar, pazarı kaybetmemek için bir süre zararına dahi üretmeye ve ihracata devam edebiliyor fakat küçük firmalarımızın bunu yapması çok zor. Rekabetçiliğin kaybedilmesinden dolayı, üreticilerimizin ihracat yapma isteği azalıyor ve iç piyasaya dönüyorlar.

Firmalarımızın küresel pazarlardaki rekabetçiliğinin azalması, 2028 için belirlediğimiz ihracat hedefimizi de olumsuz etkileyebilir. Oysa küresel pazarda daha güçlü olabilmek için ihracat ailemizi daha çok büyütmemiz gerekiyor. Yeni pazarlar bulmak için düzenlediğimiz ticaret heyetlerimiz önümüzdeki dönemde de artarak devam edecek. Üreticilerimiz, Ticaret Bakanlığımızın verdiği destekler ile bu yeni pazarlarda, yeni başarı hikayeleri yazabilirler.

Mevcut pazarlarda daralma olsa da son birkaç yılda ihracat haritamızdaki genişleme, yeni pazarlarda hızlı büyüdüğümüzü gösteriyor.

TİM olarak bizler de hem ihracatçılarımız hem de ihracatçı adaylarımızın önündeki engelleri aşmak için çalışmaya devam ediyoruz. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek'in reel sektör temsilcileriyle yaptığı toplantıda; Asgari Kurumlar Vergisi, Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamındaki KDV istisnasının devamı, devreden KDV ve ihracatçıların yurt dışı çıkış harcından muaf tutulması başta olmak üzere talep, beklenti ve önerilerimizi ilettik. Taleplerimizin de olumlu karşılanacağına inanıyorum.

Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) genel kurulunda Türkiye'nin Gri Liste'den çıkarılması yönündeki kararını ise ülke ekonomimiz açısından bir dönüm noktası olacağını düşünüyorum. Bu karar sonrası uluslararası bankalar ve kuruluşlar da Türkiye ekonomisine dair tahminlerini olumlu yönde revize etmeye başladı. Bu gelişmeler, uluslararası finansal kurumların ülkemize olan güvenini daha da artıracak ve Türkiye, sahip olduğu üretim altyapısı ile yabancı yatırımcıların öncelikli seçenekleri arasında yer alacaktır.

2028 ihracat hedeflerimiz çerçevesinde yeni yatırımlara ve katma değerli ürünlere ihtiyacımız var ve bu anlamda yapılacak büyük, küçük her yatırıma çok önem veriyoruz.

Aziz Türk Milleti, demokrasiye ve bağımsızlığa olan sarsılmaz inancını 15 Temmuz 2016 gecesi bir kez daha gösterdi. Bu vesile ile şehitlerimizi rahmetle anıyor, gazilerimize şükranlarımızı sunuyoruz. İhracatçılar olarak bizler de her anlamda bağımsızlığımızı pekiştirecek üretme yeteneğimizi güçlendirerek milli ekonomimizi büyütmek için çalışmaya devam edeceğiz.’

TÜRKİYE'NİN HAZİRAN AYI İHRACATI

En çok ihracat yapan sektörler sıralamasında otomotiv 2,6 milyar dolarla haziran ayında da ilk sıradaki yerini korudu. Otomotivi 2,3 milyar dolarla kimya, 1,3 milyar dolarla çelik sektörü takip etti.

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: "6 aylık ihracatımız 125,4 milyar dolara, son 12 aylık ihracatımız ise 257,8 milyar dolara ulaştı. 2023 ile kıyasladığımızda 6 aylık ihracatta yüzde 2,12 aylık ihracatta ise yüzde 2,5 artıdayız."

Türkiye'nin haziran ayı ihracatı 18,6 milyar dolar oldu. 2024'ün ilk yarısındaki ihracat 125,4 milyar dolara, 12 aylık ihracat ise 257,8 milyar dolara ulaştı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, yaptığı yazılı açıklamada mayıs ayında 24,1 milyar dolarla tüm zamanların aylık rekorunu kıran ihracatın, haziran ayında takvim etkisiyle yüzde 10,6 düştüğünü bildirdi. Gültepe, şöyle devam etti: “Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,6 daralan ihracatımız 18,6 milyar dolar düzeyinde kaldı. Haziranla birlikte ilk 6 ayı da tamamlamış bulunuyoruz. 6 aylık ihracatımız 125,4 milyar dolara, 12 aylık ihracatımız ise 257,8 milyar dolara ulaştı. 2023 ile kıyasladığımızda 6 aylık ihracatta yüzde 2, 12 aylık ihracatta ise yüzde 2,5 artıdayız. Hizmet İhracatçıları Birliğimizin çalışmasına göre haziranda hizmet ihracatımızın 8,7 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Sektörler özelinde baktığımızda otomotiv 2,6 milyar dolarla ilk sıradaki yerini korudu. Otomotivi 2,2 milyar dolarla kimya, 1,3 milyar dolarla çelik ve hazır giyim, 1,2 milyar dolarla elektrik-elektronik sektörü takip etti. Geçen ay 6 sektörümüz ihracatını artırırken, 20 sektörümüzde düşüş kaydedildi. En çok ihracat yapan beş ilimiz ise İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara, İzmir oldu.”

Mustafa Gültepe, geçen ay 906 firmanın ilk kez ihracat gerçekleştirdiğini bildirdi. Söz konusu firmaların ihracata 91 milyon dolar katkı sunduğunu belirten Gültepe, “Kilogram birim ihracat değerimiz 1,41 dolar oldu. Parite geçen ay ihracatımızı negatif etkiledi. Haziran ayında pariteden kaynaklı 38,8 milyon dolarlık kayıp yaşadık” dedi.

HAZİRAN AYINDA TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 43,9'U AB ÜLKELERİNE YAPILDI

En çok ihracatın sırasıyla Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya ve Irak'a yapıldığını anlatan Gültepe, şunları söyledi: 

“Romanya, Yunanistan ve Bulgaristan'a ihracatta dikkat çekici artışlar kaydettik. En çok ihracat yaptığımız ülke grupları arasında Avrupa Birliği (AB) 8,2 milyar dolarla yine ilk sırada yer aldı. AB'yi 2,8 milyar dolarla diğer Avrupa ülkeleri ile Yakın ve Orta Doğu izledi. Toplam ihracatımızda AB'nin payı haziran ayında yüzde 43,9  düzeyinde gerçekleşti. Dolayısıyla bu yakın ve bizim için büyük potansiyel barındıran pazardaki rekabet gücümüzü korumanın, ihracatımız açısından stratejik önemde olduğunu biliyoruz. İhracat ailesinin çatı kuruluşu olmanın verdiği sorumlulukla, sürdürülebilir üretim başta olmak üzere, Avrupa pazarında ülkemize avantaj sağlayacak konularda firmalarımıza öncülük ediyoruz.”

İHRACATÇILARIN TALEP, BEKLENTİ VE ÖNERİLERİ

Açıklamasında, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in vergi paketi konusunda reel sektör temsilcileriyle bir araya gelmesine de değinen Gültepe, toplantının son derece verimli olduğunu söyledi. Gültepe, Asgari Kurumlar Vergisi, Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamındaki KDV istisnasının devamı, devreden KDV ve ihracatçıların yurt dışı çıkış harcından muaf tutulması başta olmak üzere talep, beklenti ve önerilerini Bakan Mehmet Şimşek'e ilettiklerini sözlerine ekledi. 

BOLAT’IN DEĞERLENDİRMESİ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Haziran ayı dış ticaret verilerine ilişkin sosyal medya hesabından paylaşım yaptı.

 Bu yılın ocak-mayıs döneminde ihracatın yüzde 4,5 artarak 107 milyar dolara ulaştığını aktaran Bolat, "Haziran ayında takvim etkisi nedeniyle yaşanan düşüşe rağmen, yılın ilk yarısında ihracatımız yüzde 2 artışla 125 milyar 446 milyon dolara yükselmiştir. İthalatta ise aşağı yönlü eğilimin devam ettiği görülmektedir." ifadesini kullandı.

 Ticaret Bakanı Ömer Bolat, haziranda ithalatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,1 azalarak 25 milyar 4 milyon dolara gerilediğine dikkati çekerek, şunları kaydetti: "Bu veriler, dış ticaret politikalarımızın ve alınan tedbirlerin olumlu sonuçlar verdiğini açıkça göstermektedir. Ticaret Bakanlığı olarak, ihracatımızı katma değerli ve yüksek teknolojili sektörlere yönlendirmek, yerli üreticilerimizi korumak, küresel pazarlardaki payımızı artırmak ve ticaret hacmimizi genişletmek için yoğun çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğiz."

UZUN BAYRAM TATİLİ NEDENİYLE DÜŞÜŞ YAŞANDI

 Ticaret Bakanlığından konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada da haziran ayında uzun bayram tatili ve takvim etkisiyle ihracat ve ithalatta bir miktar gerileme yaşandığına işaret edilerek, şu ifadeler kullanıldı: "Küresel ticarette yaşanan zorlu koşullara rağmen ocak-mayıs döneminde ihracatımız yüzde 4,5 artışla 107 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Haziranda ise takvim etkisi nedeniyle ihracatta geçici düşüş yaşanmıştır. Haziranda 9 günlük bayram tatili yanında, ihracatın düşük gerçekleştiği 5 hafta sonu bulunurken, bayram haftası hariç ihracatın hafta içi en yüksek yapıldığı (perşembe ve cuma) iki iş gününün eksik olması, negatif takvim etkisi olarak ortaya çıkmıştır. Böylelikle, haziranda ihracatımız yüzde 10,6 düşüşle 18 milyar 569 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir."

SON 32 AYIN EN DÜŞÜK İTHALAT DEĞERİ

 İthalatta aşağı yönlü seyrin devam ettiğine dikkat çekilen açıklamada, "Haziran ayı ithalatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,1 azalarak 25 milyar 4 milyon dolar olmuştur. Bu değer, son 32 ayın en düşük ithalat değeridir." ifadesine yer verildi.

 Açıklamada, söz konusu ayda dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,4 artışla 6 milyar 434 milyon dolar olduğu ve bunun, son 5 ayın en düşük aylık dış ticaret açığı olduğu bildirilirken, ihracatın ithalatı karşılama oranının ise bir önceki yılın aynı ayına göre 5,4 yüzde puan azalışla yüzde 74,3 olduğu aktarıldı.

YILIN İLK YARISINDA İHRACAT ARTTI, İTHALAT AZALDI

 Yılın ilk yarısında ihracatın yüzde 2 artışla 125 milyar 446 milyon dolara yükseldiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi: "Ocak-haziran döneminde ithalat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,5 azalışla 168 milyar 686 milyon dolara gerilemiştir. Yılın ilk yarısında dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,5 azalarak 43 milyar 240 milyon dolara olmuştur. Bu dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı dönemine göre 7,6 puan artışla yüzde 74,4'e yükselmiştir. Yıllıklandırılmış ihracat da yüzde 2,5 artışla 257,8 milyar dolara çıktı. Geçen yılın ikinci yarısında başlayan ihracattaki artış trendinin 2024 yılında devam ettiği görülmektedir. Geçtiğimiz yıl temmuz ayından itibaren dört ay hariç (Eylül 2023, Mart 2024, Nisan 2024, Haziran 2024) ihracatımızda her ay yıllık bazda artış kaydedilmiştir. İthalatımızın son 8 aydır devamlı gerilemesinde (Nisan 2024 hariç) etkili dış ticaret politikası kapsamında aldığımız tedbirlerin etkisi izlenmektedir. Bu kapsamda, haziran ayı itibarıyla yıllıklandırılmış ithalat yüzde 6,7 azalışla 346,1 milyar dolara düşmüştür. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı da yüzde 26 azalarak 88,3 milyar dolara gerilemiştir. Böylelikle dış ticaret açığında Temmuz 2023 sonrası yıllık bazda bayram etkilerinin görüldüğü nisan ve haziran ayları hariç her ayda ciddi oranlarda düşüş görülmüştür. Yıllıklandırılmış bazda ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 6,7 yüzde puan artışla yüzde 74,5 olmuştur."

 Açıklamada, dış ticaret dengesindeki belirgin iyileşme ve hizmet ihracatındaki artışın, cari açığın düşmesinde kilit rol oynadığına işaret edilerek, geçen yıl mayısta 57 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari işlemler açığının sonraki aylarda 25,6 milyar dolar azalışla bu yılın nisan ayında 31,5 milyar dolara gerilediği bildirildi.

 Yıllıklandırılmış cari işlemler açığının mayısta 25-26 milyar dolar civarına gerilemesinin öngörüldüğün aktarıldığı açıklamada, şunlar kaydedildi: "İhracatımızı katma değerli ve yüksek teknolojili sektörlere yönlendirmek, ihraç edilen mal ve hizmetleri çeşitlendirmek, yerli üreticilerimizi ve dolayısıyla ihracatımızı ithalattan kaynaklanan haksız rekabet ve zarara karşı korumak amacıyla Bakanlık olarak çalışmalarımızı aktif şekilde sürdürüyoruz. Dış ticarette gözlenen bu olumlu tablo, bir taraftan makroekonomik istikrara katkı sağlarken, diğer taraftan ekonomik büyümenin daha dengeli bir patikada ilerlemesini sağlamaktadır."