Prof.Dr. Yıldız: 'Kurbanlık seçerken dikkat'

Veteriner Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Yıldız, Kurbanlık hayvanların öncelikle besili olması gerektiğine dikkat çekerek, “Besili hayvanın randımanı daha yüksek olur. Aynı canlı ağırlıkta besili ve zayıf iki hayvan karşılaştırıldığında besili hayvandan daha fazla et çıkar.” dedi
Yıldız, “Kurban, dini bir görevin yerine getiriliyor olması yanında, sosyal, sağlık ve ekonomik yönleri de olan bir olgudur. Kurban, kurbanlık hayvanların seçilmesi, taşınması, sağlıklı şartlarda kesilmesi, yüzülmesi, elde edilen et ve sakatatın sağlıklı bir şekilde tüketime sunulması, artıkların halk sağlığı ve çevre sağlığını bozmayacak şekilde imha edilmesi veya atılması gibi yönlerden değerlendirilmelidir. Her yıl 2 milyon üzerinde kasaplık hayvan kurban bayramı süresince dinimiz gereğince kesilmekte ve de tüketilmektedir.. Bu rakam yıl içinde kesilen sığır sayısının yüzde 20’sine ve koyun sayısının yüzde 35 ine karşılık gelmektedir.” dedi.
‘NAKİL ET KALİTESİNİ ETKİLEMEKTEDİR’
Hayvanların naklinde bazı kurallara uyulması gerektiğini belirten Yıldız, “Hayvanların nakil vasıtalarına aşırı yüklenmemeli, nakliye sırasında hayvanların yaralanma veya gereksiz yere acı ve ıstırap çekmelerine neden olabilecek şekilde nakledilmemelidir. Kurbanlık hayvanların uzun süreli, uygun olmayan koşullarda ve nakil araçlarına aşırı şekilde yüklenerek taşınması sonucu taşıma fireleri oluşur, sakatlık, felç ve ölümler meydana gelir. Nakil şekil ve koşulları canlı ağırlık ve et fire oranı ile et kalitesi üzerine doğrudan etkilidir.” diye konuştu.
‘BESİLİ HAYVAN ALIN’
Besili hayvanlarının daha sağlıklı olduğunu dile getiren Yıldız, “Kurbanlık hayvan öncelikle besili olmalıdır. Besili hayvanın randımanı daha yüksek olur. Aynı canlı ağırlıkta besili ve zayıf iki hayvan karşılaştırıldığında besili hayvandan daha fazla et çıkar. Besili hayvan almak her zaman için daha karlıdır. Aşırı zayıf havyaların et kalitesi düşük ve hasta olma riski daha fazladır. Hayvanın besi durumunun tespitini bu konuda çok deneyimli olmayan kişilerde yapabilir. Bel, Sırt, Kavram, Kuyruk sokumu, Arka bacaklar arası, Kaburgalar, Omuz başı, But ve ön kol muayene edilerek hayvanın besi ve yağlılık durumu hakkında bilgi sahibi olunabilir. Sadece hayvanın bel omurları elle muayene edilerek hayvanın besi durumunu tespit etmek mümkündür. Bel omurlarında yukarı doğru bir ve yanlara doğru 2 kemik çıkıntısı vardır. Bu kemik çıkıntıları deri altında sivri şekilde hissediliyorsa hayvan zayıftır. Deri altında kolayca hissediliyor fakat sivri değilse orta besili ve yağsızdır, Çıkıntılar basınçla hissedilebiliyorsa iyi besili az yağlı, çıkıntılar çok zor hissediliyorsa veya hissedilemiyorsa hayvan yağlıdır.” dedi.
ÇENEYE DİKKAT!
Yıldız, “Kurbanlık olabilecek 2 yaşındaki sığır ve 1 yaşındaki koyunun alt çenesinde bulunan kesici süt dişlerinden 2 tanesi düşmüş yerine kalıcı kesici dişler çıkmıştır. Halk arasında kapak açma diye tabir edilen bu hayvanlar kurbanlık olarak satın alınabilir. Bazı hayvan satıcıları kurbanlık almayı planlayan vatandaşları yanıltmak amacıyla hayvanların öndeki iki dişini söküp “kapak attı” gibi göstererek satmaya çalışabilirler. Kurbanlık yaşını doldurmayan hayvanlar satın alınmamalıdır. Kurbanlık hayvanların sağlık muayeneleri yapılmalı Kurbanlık hayvanların ruhsatlı hayvan borsaları ve denetim altındaki hayvan pazar yerlerinden alınmalı. Kurbanlık hayvan seçerken genç erkek hayvanlar tercih edilmelidir. Özellikle bu yıl mevsim nedeniyle piyasada fazla sayıda gebe düve kurbanlık olarak satılmaktadır. Fakültemiz öğretim üyeleri tarafından yapılan kontrollerde Kurbanlık olarak satılan düğelerin yüzde 50’nin üzerinde gebe olduğu tespit edilmiştir.  Kurban satın alacak vatandaşların bu konuda dikkatli davranmaları gebe düğerleri satın almamaları hem dini, hem vicdani hem de ülke ekonomisi yönünden oldukça önemlidir.”
HAYVAN KESİMLERİ
Kurbanlık hayvan kesimlerinde çalışan kasapların işinde ehil ve mesleki eğitimden geçirilmiş kişilerden oluşması gerektiğine dikkat çekerek, “hatalı kesim ve yüzüm işlemi sonucu et ve deride oluşan ekonomik kayıplar büyüktür.” Dedi. Yıldız, “ Mümkünse mezbahalar ve et kombinalarında kesim yaptırılmalı. Bu yerlerin dışında yapılan kesimlerde kurbanlık hayvanların etleri ve gıda olarak tüketilebilen sakatatları dışındaki yan ürünlerinin değerlendirilememektir. Bu da ekonomik kayba sebep olmaktadır. Kasabın deneyimli olması, kesim sırasında hayvanın iyi bir şekilde zaptı rapta alınması ve kesim işleminin hızlı bir şekilde hayvana fazla acı vermeden yapılmasını sağlar. Sokak, park, bahçe vb. alanlarda yapılan kurbanlık hayvan kesimi yapılmamalı kesimden sonra artıklar derin bir çukura gömülmeli veya belediye ekipleri tarafından imha edilmeli. Sokak köpeklerinin bu artıkları yemesi sonucu köpeğe bulaşan parazitlerin köpek dışkısından da insana bulaşarak sağlığımızı tehdit edebilir.” şeklinde konuştu.